Majmunske boginje pripadaju istoj porodici virusa kao i velike boginje (variola major), ali sa neuporedivo blažom kliničkom slikom i minimalnom stopom smrtnosti. Razlikujemo dva soja majmunskih boginja, teži i blaži.

Soj centralne Afrike ili Kongo soj ispoljava težu kliničku sliku, a soj zapadne Afrike blažu kliničku sliku. Upravo se blaži soj majmunskih boginja proširio Amerikom i Evropom, a do sada je slučajeve zaraze prijavilo preko 30 zemalja svijeta. Najveći broj zaraženih prijavljen je u SAD koje su proglasile epidemiju. U našoj regiji prvi slučaj zaraze potvrđen je u junu ove godine.

Identifikacija simptoma majmunskih boginja

Simptomi majmunskih boginja identifikovani tokom 2022. godine, uključuju:

• groznicu,
• glavobolju,
• bolove u mišićima i leđima,
• nizak nivo energije,
• otečene limfne čvorove (vrat, pazuh, prepone),
• bolove u grlu,
• kašalj.

Ovi simptomi su praćeni osipom koji može trajati 2 do 3 nedjelje. Osip se najprije ispoljava na licu u vidu tačkastog osipa praćenog crvenilom. Može zahvatiti sve djelove tijela uključujuću sluzokožu, genitalije i analnu regiju.

Tačkasti osip brzo prelazi u lezije ispunjene tečnošću, zatim gnojem, pretvarajući se u kraste koje se suše i otpadaju u zadnjem toku bolesti. Osip je praćen svrabom, a lezije mogu ostaviti ožiljke na koži.

Teži slučajevi majmunskih boginja

U većini slučajeva, majmunske boginje prolaze same od sebe u roku od nekoliko nedjelja. Poseban lijek ne postoji, ali se mogu koristiti klasični ljekovi za ublažavanje bolova, temperature i svraba kod osipa.

Međutim, kod nekih ljudi infekcija se može iskomplikovati, pa čak imati i smrtni ishod. U ugrožene kategorije spadaju novorođenčad, ljudi sa oslabljenim imunološkim sistemom ili imunološkim nedostacima, trudnice, stariji ljudi sa težim hroničnim bolestima.

Komplikacije od majmunskih boginja uključuju i sekundarne infekcije kože, probleme sa očima, upalu pluća, bol ili poteškoće prilikom mokrenja, čireve i otok unutar rektuma.

Kada su u pitanju trudnice, činjenica je da se virus može prenijeti na dijete u materici, nakon rođenja ili tokom dojenja. Na osnovu do sada prikupljenih informacija, postoji rizik da zaraza majmunskim boginjama tokom trudnoće izazove komplikacije i potencijalne rizike po zdravlje fetusa.

Dojilje moraju biti posebno oprezno jer još nije utvrđeno da li se zaraza može prenijeti i putem majčinog mlijeka. Za vrijeme trajanja zaraze najbolje je prekinuti dojenje i preći na vještačku prehranu.

Kada je u pitanju Covid 19 i majmunske boginje, još uvijek nema preciznih podataka da li su ljudi oboljeli od Covida 19, kao i oni koji su ga preležali ili su samo vakcinisani izloženi većem riziku od posljedica zaraze majmunskim boginjama.

Kako se zaštiti od majmunskih boginja

Osnovne preventivne mjere protiv majmunskih boginja uključuju pojačan higijenski režim, odnosno redovno i temeljno pranje ruku, dezinfekciju kontaktnih površina, nošenje maske i rukavica u potencijalno rizičnim mjestima zaraze.

Obzirom da virus majmunskih boginja pripada istoj porodici virusa kao i velike boginje, ljudi koji su primili vakcinu protiv velikih boginja mogu imati određenu zaštitu. Takođe, razvijena je i posebna vakcina protiv majmunskih boginja ali još nije u širokoj primjeni, upravo zbog blage kliničke slike koja se ispoljava u većini slučajeva.

Preporuke je da se protiv virusa majmunskih boginja vakcinišu osobe koje spadaju u rizične grupe. Masovna vakcinacija se trenutno ne preporučuje.

Ukoliko sumnjate da imate majmunske boginje, potrebno je da se testirate. Samo na taj način možete definitvno znati o kojoj virusnoj infekciji je riječ. Ukoliko je test pozitivan, vaš izabrani ljekar preporučiće liječenje u bolnici ili kod kuće, zavisno od toga koliko su simptomi ozbiljni i da li su prisutni faktori rizika koji mogu ugroziti vaše zdravlje.