Dostupni podaci istaživanja pokazuju da čak 40% žena i 30% muškaraca ima bar povremeno probleme sa spavanje, dok oko 10% ljudi pati od hronične nesanice.

Dubok i čvrst san pomaže da se održava emotivno i društveno funkcionisanje na optimalnom nivou i zato ako postoje teškoće u tom dijelu aktivnosti u djelovima mozga zadužene za emocije, društvene interakcije, donošenje odluka opadaju za to vrijeme.

Nesanica

Nesanica uglavnom traje kratko, a karakteriše je nemogućnost da se kapci sklope duže od par minuta, neprestano prevrtanje u krevetu ili učestalo buđenje. Vezuje se uglavnom za subjektivni osjećaj, ali ima veze sa trajanjem i učestalošću.

Ona može biti posljedica stresa, emotivne nesatabilnosti i rastrojenosti, nekog fizičkog ili psihičkog oboljenja, neželjenog efekta nekog lijeka, alergije ili loših navika jednostavno.

Ako to preraste u hronično stanje, stručno nazvano insomnija, često ima teške i obziljne posljedice po čovjekovo zdravlje te samim tim zahtijeva i nadzor ljekara. Najpoznatiji ozbiljniji poremećaji su parasomnije, sindrom ,,nemirnih nogu“, narkolepsija i apneja.

Uzroci se mogu naći i u brojnim organskim bolestima (poput povišenog krvnog pritiska, urođene srčane mane, Parkinsonove bolesti, demencije, nekontrolisane šećerne bolesti ....) i mentalnim oboljenjima.

Poremećaj disanja tokom noći

Iako možda vi nemate ovaj problem, značajan broj ljudi se se sa tim susrijeće. Poremećaj disanja tokom noći ili stručno nazvano ,,sleep apnea“ (spavačka apnea) izaziva pauze u disanju.

Ove epizode prestanka disanja traju u proseku od 15-60 sekudni, a svaki prestanak disanja se završava naglim buđenjem i početkom spontanog disanja. Tokom noći ovo se može desiti jednom ili više puta, ali osoba često ne bude svjesna toga , već partner koji spava sa njim/njom daje podatke o tome.

Prema dostupnim podacima smatra se da oko 9% žena ima blaži oblik i 2% teži oblik ovog poremećaja, dok je procenat za blaži oblik kod muškaraca znatno veći i on iznosi oko 24%, a 4% za teži oblik.

Napravite promjenu u svakodnevnim životnim navikama

Stručnjaci vjeruju na osnovu teorije i iskustva da se razlozi za javljanje ove vrste problema mogu pronaći najvećim dijelom u načinu života pojedinca. To se odnosi na dnevne navike, zdravstveno stanje i brigu o zdravlju, stil života, ali i na mjesto na kojem se spava (dušek i jastuk, kao i posteljina), kao i sam prostor (da li je provjetren ili ne, kakvo je osvjetljenje...).

Bar jedan od ovih razloga, a najčešće kombincija više njih, ako postoje dugoročno mogu izazvati teškoće koje se odnose na neprespavane noći koje kasnije vode ka poteškoćama u koncentraciji tokom dana, bolove, razdražljivost i neproduktivnost na poslu.

Isto tako, aktivnosti koje uveče sprovodimo i te kako mogu imati veliki uticaj. Dakle, ne preporučuju se pijenje kofeina i alkohola kasno, kao ni jedenje jake i začinjene hrane. Gledanje u telefon takođe može biti stimulans koji nepovoljno utiče, ali poremećaj može izazvati i popodnevna dremka koja je duža od petnaestak minuta.

Takođe veoma je važno stanje misaonog toka u toku uspavljivanja koji štetno može uticati ako se na primjer osoba prisjeća neprijatnih događaja ili preispituje sopstvene greške, ili ako je prisutan „overthinking“ (pretjerano razmišljanje o određenoj situaciji ili problemu) i tome slično.

Kakvu ulogu melatonin ima i koje su njegove prednosti?

Hormon koji utiče na regulaciju cikadijalnih ritmova, odnosno „sat“ koji je odgovoran za smjenu budnosti i spavanja, već i za kontrolu različitih aspekata sna naziva se melatonin. Njega izlučuje pinealna žlijezda koja se nalazi u mozgu i njega više ima u ogranizmu kada je mrak nego kada je dan. Tokom starenja nivo melatonina opada.

Osim toga melatonin može da utiče i na tjelesnu temperaturu tijela, a istraživanja su pokazala da može da snizi i noćni krvni pritisak kod ljudi koji boluju od hipertenzije. Novija istraživanja sugerišu da su uviđa i korisnost melatonina za tintius, migrene, gorušicu i makularnu degeneraciju.

U određenim situacijama preporučuje se uzimanje melatonina kao suplementa koji može efikasno da pomogne kod raznih problema sa snom, ali sa ograničenim rokom upotrebe, periodično. Bezbjedan je za povremenu upotrebu, a najbolje bi bilo da se posavjetujete sa lekarom ili farmaceutom u vezi sa načinom i tempom primjene melatonina kao suplementa.