Poremećaj pažnje je poremećaj prisutan već u ranom djetinjstvu, ali se često ne prepoznaje prije polaska u školu kada problemi postaju upadljivi i sve se više „gomilaju“.  Roditelji se prilično uznemire kada iz škole od nastavnice dobiju poruku koja govori da njihovo dijete „ Ne može da sačeka red“, „Prekida druge dok govore“, „Napušta klupu, vrpolji se“. Jedan od mogućih uzroka ovakvog ponašanja je poremećaj pažnje sa hiperaktivnošću.

Sve češće čujem da se i na našim prostorima odomaćio termin ADD-ADHD. Šta znači ova skraćenica? Attention deficite disorder-attention deficit hyperactivity disorder, u prevodu na naš jezik znači deficit pažnje sa ili bez hiperaktivnosti.

Osnovni simptomi hiperkinetičkog poremećaja su: hiperaktivnost, impulsivnost i slaba pažnja. Po novijim istraživanjima od 7 do 10 % djece uzrasta od 5 do 18 godina ima hiperkinetički poremećaj. Poremećaj se 3 do 4 puta češće javlja kod dječaka. Obično traje tokom školskog doba, ali se može produžiti i na adolescenciju i odraslo životno doba, uz promjenu simptoma.

Djeca sa hiperkinetičkim poremećajem na predškolskom uzrastu su stalno u pokretu, uvijek nešto dodiruju, ne mogu mirno da sjede dok gledaju slikovnicu ili slušaju kratku priču, skloni su povredama.

Simptomi hiperkinetičkog poremećaja kod djeteta školskog uzrasta su:

slaba pažnja: (ne pazi na času, ne završava zadatke, sa teškoćom se organizuje, izbjegava dugotrajan napor, gubi stvari);
hiperaktivnost (napušta klupu, trči, penje se, ne može na miru da sjedi, uvijek je spremno na akciju, mnogo priča);
impulsivnost (prekida druge, lako zaplače, prekida druge, često se svađa sa vršnjacima, nameće se drugima, ishitren je, ne može da sačeka red, lako zaplače..).

Hiperkinetički poremećaj ima znatan uticaj na socijalno funkcionisanje djeteta tokom razvoja. U školskom periodu se javljaju problemi u školovanju, u socijalnim interakcijama, problem sa samopoštovanjem, problem sa zakonom, razvija se zavisnost od pušenja i dijete je sklonije povredama.

Statistike pokazuju da su djeca sa hiperkinetskim poremećajem bez adekvatnog tretmana pod većim rizikom od neuspjeha u školi, ili postižu uspjeh ispod njihovih intelektualnih sposobnosti, ponavljaju razred, često budu udaljena sa časa, iz škole. 20 do 30 % takve djece je imalo sukob sa zakonom, nakon punoljetstva imaju daleko veći broj saobraćajnih prekršaja u kojima je neko povrijeđen, postoji veća sklonost ka razvoju bolesti zavisnosti.
Djeca sa hiperkinetičkim poremećajem od strane nastavnika i sredine često bivaju doživljena kao bezobrazna, nevaspitana, lijena, nemirna što u velikoj mjeri utiče na njihovo samopoštovanje i formiranje negativne slike o sebi.

Svako dijete povremeno može pokazivati nepažnju, rastrojivost, impulsivnost ili pojačanu aktivnost, ali kod djeteta sa ADHD-om ovi simptomi i ponašanja su češći i jači u odnosu na drugu djecu istog uzrasta ili razvojnog nivoa.

Da bi se dijagnostifikovao pomenuti poremećaj neophodno je djete podvrgnuti potpunoj dijagnostičkoj procjeni stručnjaka. Djeca sa hiperkinetičkim poremećajem mogu imati druge psihijatrijske poremećaje, kao što su poremećaji ponašanja, anksiozni poremećaji, depresivni ili manično-depresivni poremećaj.

Iskustvo stručnjaka i istraživanja jasno pokazuju da ljekovi mogu da pomognu. Drugi terapijski pristupi uključuju kognitivno-bihejvioralnu psihoterapiju, neurofidbek, trening socijalnih vještina, edukaciju roditelja, i prilagođavanje obrazovnog programa. Bihejvioralna terapija može pomoći djetetu da kontroliše agresivnost, da reguliše svoje socijalno ponašanje, i da bude produktivnije. Kognitivna terapija pomaže da dijete izgradi samopouzdanje, smanji negativne i iracionalne misli i poboljša vještine za rješavanje problema. Roditelji mogu da nauče davanje uputstava djetetu stavljajući akcenat na strpljivosti, umjesto da upućuju višestruke zahtjeve odjednom.