Trudnice su naročito podložne oksidativnom stresu, čiji povišen nivo može uticati da se promijeni antioksidantna zaštita u organizmu. Tako je kod gestacijskog dijabetesa, na primjer, smanjena antioksidantna enzimska aktivnost. Nažalost, današnje okruženje i ishrana su često deficitarni u mnogim faktorima koji su neophodni za zdravlje majke i bebe.

Neprijatelji zdravlja

Toksični molekuli kiseonika, koji oštećuju svaki dio tijela, poznati su pod nazivom slobodni radikali. Oni reaguju u dodiru sa važnim ćelijskim komponentama, uključujući DNA, masti i proteine - što ima za rezultat ćelijsko oštećenje. Samo jedan slobodan radikal može da pokrene brojne, veoma štetne reakcije (razgradnju ćelijske membrane, prekid važnih procesa u tijelu, pucanje genetskog koda i formiranje mutiranih ćelija).

Slobodni radikali se stvaraju u svim procesima sagorijevanja - kao što su pušenje, zračenje, sagorijevanje benzina, izduvni gasovi, pa čak i metabolički procesi u organizmu i prženje hrane. Ono što radimo u kuhinji i te kako može da poremeti ravnotežu među nutrijentima. Visoke temperature prilikom prženja u ulju mogu da promijene hemijski sastav hrane, pa spremljena na taj način - postaje izvor slobodnih radikala.

Kada se još stvaraju slobodni radikali?

Međutim, slobodni radikali se proizvode i u mnogim drugim situacijama:

- konzumiranje životinjskih masti i prerađene hrane (bijeli šećer, bijelo brašno...)
- korišćenje aditiva i boja u hrani
- medicinski tretmani, uključujući ljekove (antiepileptički, na primjer)
- infekcije i zapaljenske bolesti tokom trudnoće
- dijabetes i preeklampsija u trudnoći
- stres
- duvanski dim
- konzumiranje alkohola
- zagađena okolina
- pesticidi
- teški metali: živa, kadmijum, arsenik
- radijacija

Spasonosna prevencija

Najbolji način da se smanje negativni efekti slobodnih radikala jeste da se izbjegne izlaganje njima, kao i borba protiv njih uz pomoć antioksidanasa, koji ih pretvaraju u neškodljive elemente. Antioksidansi su supstance koje sprečavaju ili usporavaju oštećenje organizma uslovljeno dejstvom slobodnih radikala.

Najmoćniji antioksidansi su vitamini A, B, C i E, potom element selen, kao i enzim superoksid dismutaza (sadrži cink, bakar ili magnezijum) - koji reaguje u dodiru sa superoksidnim radikalima, pretvarajući ih u manje opasne, ali i bioflavonoidi (posebno antocijanin), polifenoli, indol, alicin... Antioksidansi iz prirode su u stanju da se izbore sa većinom pomenutih štetnih molekula.

Prirodno je uvijek dobro

Hrana je najbolji prirodni izvor antioksidanasa. Većina obojenog voća i povrća je obdarena sposobnošću da zaštiti ćelije organizma, tako da slobodni radikali bivaju odbijeni i nemaju mogućnost da uzrokuju oštećenje.

Ishrana bogata voćem i povrćem raznovrsnih boja, najbolji je način da tijelo dobije beta karotene i ostale karotenoide, ali i neophodne vitamine i mnoštvo minerala i fitonutrijenata (flavonoida, polifenola) korisnih za zdravlje.

Voće i povrće je odličan izvor kompleksnih ugljenih hidrata, vlakana, minerala i vitamina. Fitonutrijenti su deo normalnog biljnog sistema zaštite i obnove. Telo ih iskorišćava u malim količinama, da bi ih ugradilo u razne ćelijske i metaboličke procese, koji potpomažu rast i obnovu ćelija.

Antioksidantnih materija ima u origanu, ruzmarinu, nani, mirođiji... Dodavanje umjerene količine začina može na duge staze da ima dobre učinke, naročito kao zamena za aditive.

Antioksidansi iz suplemenata (dodataka hrani) nisu tako iskoristljivi kao oni koji dolaze iz hrane. Konzumiranje svježeg voća i povrća je najbolji način da se izgradi antioksidantna odbrana, a naročito onog koje je organski gajeno, jer sadrži 40 odsto više antioksidanasa od konvencionalnog.

yumama.com